IOAN. NOV. SCHOLIA.---Umbilici quem gnomonem appellant. Gnomonica inveniuntur a radiis solis. Stylo ad perpendiculum a planitie secundum rectum angulum erecto, qui, dum est in lumine, umbram necessario facit, quae ratio ad horologiorum descriptionem et mundi inclinationem et cosmographiam sane necessaria est. Sit itaque in proposito schemate umbilicus, id est, stylus erectus A B, qui splendente sole facit umbram, humili quidem sole longam, sublimi brevem. Sit itaque sol in D, radius a contactu umbilici ubi est A, descendit in G, efficiens umbram B G, dimidio breviorem: stylus enim sit pedum LX, umbra XXX, talis die aequinoctiali sit (solem semper intelliges in meridie) in Aegypto, eadem sit die solstitiali apud Coloniam Agrippinensium. Eodem die in oppido Syene nulla sit umbra, in meridie enim erit sol in A, radius vero recta descendit in B, quae ratio umbrarum, vergentibus ad meridiem et aquilonem continuo mutatur, veluti Germaniae plerisque locis hiberna umbra erit B C, sol enim erit in F. Dum autem sol est in E, fit umbra H B, duodecima parte longior quam umbilicus, quod fit Coloniae die aequinoctiali.

Duodecimam partem Tauri et quartam decimam Leonis. Quemadmodum ex signorum partibus antisiis constat, hoc sic fieri nequit. Duodecima enim pars tauri antisiam habet decimam octavam Leonis, non quartam decimam, veluti inferius copiosius docebimus de antisiis signorum. Legitur et apud Plinium aliter, sed neque hoc ad recentiorem partium distinctionem quadrat. Vide inferius de aequinoctio.

INC. AUCT. GLOSSAE.---Terraemotum vento fieri dicunt, eius visceribus instar spongiae cavernosis inclusae. Terraemotus autem illic fieri solet, ubi cava terrarum sunt, in quibus venti ingrediuntur, et faciunt terrae motum. Nam ubi arenosa est aut solidata, non ibi fit terraemotus. Huius autem terrae motatio pertinet ad iudicium, quando peccatores et terreni homines, spiritu oris Dei concussi, commovebuntur. Item: Terrae commotatio, hominum terrenorum ad fidem est conversio. Unde scriptum est: Pedes steterunt, et commota est terra, utique ad credendum.